Sołectwo TYCHOWO

Sołtys: Leszek Kos

Liczba ludności: 366 os. (stan na 31.12.2022)

Powierzchnia: 2527 ha

Nazwa niemiecka: Wendisch Tychow

Nazwy przejściowe: Tychowo Słowiańskie, Tychow, Tychówko

Pierwsza wzmianka: 1229

Tychowo to rodzinna miejscowość von Kleistow, którzy tworzyli majątki, zakłady przemysłowe oraz okazałe siedziby.

Tychowo to wieś sołecka położona we wschodniej części gminy Sławno około 7 kilometrów od Sławna. Sąsiaduje z gruntami Warszkówka, Bzowa i Gwiazdówka.

Tychowo jest wsią wielodrożnicową.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1229 roku (dokument, w którym książę Barnim potwierdza nadanie Tychowa zakonowi Joannitow).

W XIII wieku wzniesiono kościół, wielokrotnie później przebudowywany. Przy kościele znajdował się cmentarz, na którym nie zachowały się nagrobki. Cmentarz wiejski powstał w drugiej połowie XIX wieku w południowo-zachodniej części wsi.

Następnie wieś stała się lennem rodu Bonin. Od 1509 do 1945 roku należała do rodziny von Kleistów.

W 1690 działała tu już szkoła zlokalizowana w części południowej wsi. Nowy budynek szkolny wzniesiono w końcu XIX wieku. Od 1923 roku pracowało w niej 3 nauczycieli.

Zespół folwarczny stanowił główny komponent pierzei północnej. Pałac zlokalizowany był na zachód od podwórza folwarcznego. Wzmiankowany był już w XVIII wieku. W tym samym czasie założony został park dworski rozciągający się na powierzchni 2,8 ha. Posiada częściowo zachowany cenny starodrzew. Zachował się także dawny system wodny ze stawami i kanałami.

W 1864 roku wieś posiadała 324,6 ha powierzchni wraz z gruntami, a majątek 2336 ha. W 1939 roku wieś i majątek wraz z gruntami miały powierzchnię 2670,5 ha. Wieś zamieszkiwały 593 osoby. Liczba budynków mieszkalnych wynosiła 152. 17 gospodarstw chłopskich miało powierzchnię poniżej 10 ha , a 28 powyżej 10 ha.

W wiosce działało stowarzyszenie weteranów wojennych i sportowe. Działał też punkt pocztowy, gospoda, sklep, piekarnia, gorzelnia (w obrębie podwórza folwarcznego), kuźnia, cegielnia (na północ od wsi przy drodze do Noskowa), tartak, młyny. Majątek posiadał własną elektrownię (najprawdopodobniej wiatrową).

Z folwarkiem w Tychowie związane były gospodarstwa pomocnicze:

• Głowica (niem. Aalkaten) - wybudowanie robotników leśnych
• Rozwadowo / Rozdałowo (niem. Eduardsruh) - folwark na północ od wsi
• Komorze (niem. Erdmannshof) – folwark znajdujący się 1 kilometr od wsi, wcześniej kopalnia torfu dla gorzelni
• Wrzoski (niem. Grunhof) - wybudowanie chłopskie
• Mąciwoda (niem. Niedermuhle) – pierwotnie młyn wodny, potem leśnictwo majątku i ośrodek szkółkarski położone około jednego kilometra na południe od wsi
• Klęsno / Iwanowo-Tychowo (niem. Seehof) – folwark królewski założony w 1772 r., owczarnia majątku
• Wyszkowo (niem. Sigursdhof) – dawny folwark młyński

W Wyszkowie Ewald von Kleist umożliwił prowadzenie seminarium dla studentów teologii Dietrichowi Bonhoefferowi, który był pastorem kościoła wyznającego (odłamu kościoła ewangelickiego, który działał w opozycji do nazizmu). Po zamknięciu seminarium w Szczecinie-Zdrojach ostatni kurs dla pastorów kościoła wyznającego odbywał się w Wyszkowie w 1939 i 1940 roku. W marcu 1940 roku tajna policja państwowa (Gestapo) zamknęła seminarium. Wiele lat później członkowie amerykańskiej sekcji Stowarzyszenia im. D. Bonhoeffera odbywający podroż po Pomorzu zamontowali w Wyszkowie tablicę upamiętniającą seminarium.

Duże zasługi dla poznania pradziejów ziemi sławieńskiej i zbierania pamiątek starożytności miał Dieter von Kleist. Archeologia była jego pasją. Jeszcze w latach 20-tych XX wieku zajął się odległą przeszłością ziemi sławieńskiej. Był twórcą działu archeologicznego muzeum w Darłowie, a także autorem kilku prac poświęconych pradziejom ziemi sławieńskiej.

Wojska radzieckie zajęły wieś rankiem 7 marca 1945 roku. Majątek został przejęty przez Rosjan, a w 1950 roku przez Skarb Państwa. Powstało tu państwowe gospodarstwo rolne.

W 1978 roku pałac został rozebrany, podobnie jak większość historycznej zabudowy gospodarczej.

Ostatni niemieccy mieszkańcy wyjechali z Tychowa na przełomie 1956 i 1957 roku. Po wojnie przez wiele lat w Tychowie działała polska szkoła (następnie zlikwidowana w ramach tworzenia większych szkól zbiorczych).

Od lat 60-tych działał we wsi klub Książki i Prasy „Ruch”, zlikwidowany w latach 80-tych XX wieku.

Dawny kościół ewangelicki został przejęty przez katolików i poświęcony w październiku 1958 roku. Należy do parafii w Słonowicach.

Jan Sroka, Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego, 2014

stan na dzień 26.01.2023 r.