Sołectwo JANIEWICE

W skład sołectwa Janiewice wchodzi wieś Janiewice i osada Chomiec.

Sołtys: Anna Rabenda

Liczba ludności: 469 os., w tym Janiewice: 455 os. (stan na 31.12.2022)

Powierzchnia: 2888 ha

Nazwa niemiecka: Jannewitz

Nazwa przejściowa: Janowice

Janiewice to wieś sołecka położona około 12 kilometrów od Sławna. Sąsiaduje z Brześciem (ok. 2 km na północ). Na południowy-zachód od wsi rozciąga się rezerwat Janiewickie Bagno.

Wieś ma kształt wielodrożnicowy z czytelnym pierwotnym układem ulicowo-placowym. Wschodnią część wsi zajmowały zabudowania folwarczno-rezydencyjno-parkowe. Murowany dwór zbudowany został w połowie XIX wieku. Park składał się z dwóch części. Starsza – zachodnia – powstała w połowie XIX wieku, młodsza wschodnia – powstała na przełomie XIX i XX wieku. Park dzieliła droga.

Wioska ma metrykę średniowieczną. Należała do lenna rodu von Zitzewitz. W połowie XVI wieku było tam 25 gospodarstw chłopskich, każde po ok. 1-1,5 łana. Dokument wymienia także zagrodnika i kościelnego. W czasie wojny 30-letniej (1618-1648) wieś mocno ucierpiała. W końcu XVII wieku majątek nabył Adam von Podewils. Na początku XIX wieku lenno przechodzi na rodzinę von Blumenthal. W roku 1874 Janiewice wraz z sąsiednimi wioskami (Łętowo, Żukowo, Gwiazdowo) nabywa książę Hohenzollern-Sigmaringen.

Z Janiewic zarządzano wszystkimi folwarkami. W 1892 roku folwark w Janiewicach liczył 2073 hektary. Hodowano tu głównie owce i bydło. Był tam także młyn wodny i cegielnia. Przez kilkadziesiąt lat zarządcą majątku był H. Tischbein. Jego następca nie potrafił utrzymać rentowności majątku i w grudniu 1931 roku został sprzedany Berlińskiemu Towarzystwu Osiedleńczemu. Wszyscy robotnicy majątku otrzymali po 7,5 hektara ziemi na osiedlenie.

Majątek przejął handlarz Paul Tresmer. W dworze urządził mieszkania czynszowe i sklep.

W 1818 roku w Janiewicach mieszkało 194 mieszkańców, w 1905 - 646, w 1939 - 730. Liczba gospodarstw wynosiła w 1871 roku -123, w 1905 -120, w 1939 -174. W wiosce w okresie międzywojennym było 16 gospodarstw powyżej 10 ha i 18 poniżej 10 ha. Po parcelacji, na początku lat 30-tych XX wieku, powstało 21 gospodarstw do l0 ha, 15 gospodarstw powyżej 15 ha i 7 powyżej 20 hektarów.

Przed 1939 rokiem we wsi działał punkt pocztowy, gospoda ze sklepem kolonialnym, rzeźnia, gabinet dentystyczny, izba porodowa, kasa oszczędnościowa, warsztaty rzemieślnicze: kołodziej, kowal, szewcy, krawiec, cieśle, rymarze. 73 mieszkańców pracowało w przemyśle i rzemiośle, 18 w handlu i transporcie, 11 w urzędach, a 116 było robotnikami. We wsi działały też: związek weteranów wojennych oraz związki: piłkarski i strzelecki. Była także szkoła, do 1932 roku w starym obiekcie, później na cele szkolne zaadaptowano budynek domu szwajcarskiego.

Do wsi należały przysiołki czyli skupiska kilku gospodarstw położonych poza zabudową stanowiącą integralną część wsi:

• Dąbrowiec, gdzie znajdowały się cztery gospodarstwa
• Sowia Góra, gdzie znajdowała się cegielnia
• Chomiec – folwark leśny, obecnie znajduje się tam gospodarstwo rybne zajmujące się hodowlą pstrąga
• Kowale
• Białkowo (książęca leśniczówka nad jeziorem Chomiec)
• Miłostowo (dawny folwark majątku).
• Ewangelicka ludność należała do parafii w Żukowie.

Armia Czerwona wkroczyła do wsi 5 marca 1945 roku. Ludność niemiecka została stopniowo wysiedlona. Część zabudowy wsi uległa zniszczeniu. W dawnym dworze zlokalizowano szkołę rolniczą, później mieściła się tu szkoła podstawowa oraz mieszkania dla nauczycieli. W latach 70-tych dwór przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Obecnie jest to własność prywatna.
Na rozwidleniu dróg powstała po roku 1945 kapliczka. We wsi działa ochotnicza straż pożarna i świetlica.

Jan Sroka, Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego, 2014

Ciekawostki:

• w 1939 roku Janiewice liczyły około 800 mieszkańców (174 gospodarstwa domowe); we wsi działał punkt pocztowy, gospoda ze sklepem, warsztaty rzemieślnicze: kołodziej, kowal, szewcy, krawiec, cieśla, rymarz; oraz związki: weteranów wojennych, piłkarski i strzelecki.
• kapliczka powstała po 1945 roku
• aleja lipowa ciągnie się wzdłuż kolonii na płn. - wsch. od wsi (strefa "K"), zwana jest Aleją Bismarck'a
• nasadzenia kasztanowe – wzdłuż głównej drogi wiejskiej i drogi północnej (strefa "K")

Chomiec

Nazwa niemiecka: Klarenwerder (na cześć żony założyciela – Klary)

Pierwsza wzmianka: 1667

Chomiec to osada śródleśna położona około 12 km od Sławna i 4 km od Janiewic na zachód od jeziora Chomiec.

Folwark założony został przez Adama von Podewilsa z Krągu. W 1818 roku Chomiec uzyskał status majątku dziedzicznego. Właścicielką była Augusta Frederika von Podewils. Następnie majątek wszedł w skład dóbr rodziny von Blumenthal (koneksje rodzinne). Kolejny dziedzic Werner sprzedał w 1874 r. posiadłość księciu Karlowi A. Hohenzollern-Sigmaringen z przeznaczeniem pod osadnictwo organizowane przez towarzystwo z Berlina. Od towarzystwa folwark przejęła Ewa Knop, żona przedsiębiorcy budowlanego z Sianowa, wydzierżawiając część rolną.

Przez pewien czas w Chomcu działał przytułek dla starców i biedaków z Janiewic. Obecnie zabudowania folwarczne uległy częściowemu zniszczeniu. Z dawnego folwarku została stodoła oraz wielorodzinny budynek mieszkalny z końca XIX w.

Na północ od Chomca znajduje się leśniczówka Białkowo (nazwa niemiecka: Sandhof). Obok Chomca znajduje się powstałe w 2004 r. gospodarstwo rybackie zajmujące się hodowlą pstrąga tęczowego.

Jan Sroka, Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego, 2014

stan na dzień 25.01.2023